Obecny czas, w którym już po części oswoiliśmy się z nową rzeczywistością świata ogarniętego pandemią, ale wciąż konfrontujemy się z niewidzialnym przeciwnikiem w postaci patogenu SARS-CoV-2, to szczególny moment refleksji nad kwestią racjonalnego i adekwatnego ograniczania określonych sfer ludzkiej działalności. Izolacja społeczna oraz redukcja mobilności ściśle powiązane ze wskaźnikami zachorowalności na COVID-19, jakie odnotowywane są w poszczególnych państwach, spowodowały, że skala i rodzaj restrykcji wprowadzanych dla różnych branż w zależności od podejmowanej w nich aktywności […]

„To nie pełnoprawne orzeczenie Trybunału, a arbitralna opinia większości składu pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej”, „wyrok musi być uznany za nieistniejący z uwagi na nieprawidłową obsadę Trybunału, w której zasiadali tzw. dublerzy”, albo w sposób bardziej dobitny: „rozstrzygnięcie niekonstytucyjne”, „naruszenie prawa”, „bezprawny wybryk”, „akt wyłącznie polityczny, bez mocy i znaczenia prawnego”, „dowód niezrozumienia konstytucji przez Trybunał Konstytucyjny”… – to tylko kilka przykładowych, przypadkowo wybranych komentarzy medialnych towarzyszących wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z 22 października […]

Omawialiśmy już przepisy prawa karnego służące ochronie wolności sumienia i religii. Tym razem sprawdzimy, jaką ochronę wolności religijnej zapewnia prawo cywilne. Wolność religijna chroniona jest prawem cywilnym jako dobro osobiste. Sam kodeks cywilny nie zawiera definicji dóbr osobistych. Można jednak uznać je za przymioty przynależne każdemu człowiekowi i bezwzględnie mu przysługujące. Mają charakter niezbywalny, co oznacza, że nie można się ich wyrzec ani nie można […]

Od ponad pół roku tematem społecznym numer jeden jest trwająca pandemia koronawirusa oraz jej skutki dla życia społecznego i gospodarczego. W minionym tygodniu uwagę społeczeństwa przykuło jednak inne zagadnienie – kwestia ochrony życia poczętego. 22 października Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok dotyczący tzw. aborcji eugenicznej. Orzeczenie to wywołało ogromne emocje w polskim społeczeństwie - z jednej strony radość z faktu prawnego poszanowania życia ludzkiego […]

Z wyrokami sądowymi można się nie zgadzać, można spierać się na argumenty, lecz wyroki szanować trzeba. Tego wymaga powaga prawa w społeczeństwie demokratycznym. Sami sędziowie mają bowiem także prawo składać do wyroków zapadłych większością głosów własne zdania odrębne lub zbieżne, którymi uzasadniają sposób interpretowania przepisów wymagających doprecyzowania w świetle przyjętej aksjologii konstytucyjnej. W żadnym wypadku sąd, nawet jeśli jest to najwyższy organ sądownictwa w kraju, […]

Ostatniej niedzieli rozpoczęły się w Polsce zsynchronizowane ataki na kościelne instytucje, motywowane wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego ws. niekonstytucyjności przepisów zezwalających na przeprowadzenie aborcji w sytuacji, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. Aktywiści z wielu organizacji wzięli na cel kościoły, pomniki świętych i inne budynki związane z Kościołem katolickim, umieszczając na nich wiele […]

W obserwowanych w ostatnich dniach incydentach związanych z krytyką orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o ochronie życia na wszystkich jego etapach zwraca uwagę ogromna ilość wulgaryzmów stosowanych przez demonstrantów. Wulgarne określenia i krzyki były stosowane w celu świadomego obrażenia drugiej osoby lub grupy ludzi, w tym przypadku katolików i duchowieństwa, polityków, przedstawicieli władzy państwowej, policji. Używanie ich ma na celu poniżenie drugiego człowieka przez werbalny atak przekraczający przyjęte normy wypowiedzi. […]

Gwałtowne reakcje społeczne, które zaistniały w części społeczeństwa po ogłoszeniu przez TK wyroku niekonstytucyjności aborcji z przesłanek eugenicznych, ukazały głęboki podział ideowy społeczeństwa polskiego w kwestiach ochrony życia osób nienarodzonych. Tymczasem TK, stwierdzając 22.10.2020 r. niekonstytucyjność zapisów ustawy z 1993 r. z polskim porządkiem prawnym wyrażonym w Konstytucji RP przyjętej w wyniku referendum w 1997 r., zajął z punktu widzenia obowiązującego systemu prawa jedyne możliwe stanowisko w tej kwestii. Niemniej obiektywny fakt […]

Wychowanie religijne w domu, nauka religii w szkole ‒ dla jednych sprawy oczywiste, dla innych kontrowersyjne. Jak reguluje te kwestie polskie prawo i jaki zakres swobody wyznacza dzieciom, rodzicom oraz nauczycielom? Prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami religijnymi i filozoficznymi zostało wyrażone w dokumentach międzynarodowych, m.in.: w art. 2 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w art. 14 Karty Praw Podstawowych, […]

W dyskursie publicznym często pojawia się słowo „ideologia”, które wyjaśnia natężenie sporów społecznych, gdy atakowane są symbole religijne, gdy obraża się, parodiuje i przerywa celebracje religijne. Ideologia przejawia się w ograniczaniu wypowiedzi, zawężaniu możliwości ekspresji religijności uzasadnionym istnieniem „neutralnych pól” (istota sekularyzmu), do których nie powinny mieć dostępu poglądy religijne, zostawiane „na zewnątrz”. Ale jak ciekawie pokazywał Charles Taylor w książce A Secular Age, chodzi tu nie tyle o usuwanie […]