16 lutego przegłosowany został projekt ustawy, nazywana obecnie prawem separatystycznym bądź prawem wspierającym wartości republikańskie. Pierwszy Minister Jean Castex zaznaczył już w grudniu, że ta „ustawa nie jest ustawą przeciw religiom ani też w szczególności przeciw religii muzułmańskiej. Jest to prawo wyzwolenia w obliczu religijnego fanatyzmu”. Prawo miało regulować między innymi nauczanie domowe, ponieważ, jak wyjaśnił minister edukacji Jean-Michel Blanquer „W wielu przypadkach (nauka w domu) zawiera ukryte struktury salafickie”. 23 lipca ustawa została oficjalnie przegłosowana, a niektóre jej punkty zmuszają do stawiania pytań o przyszłość wolności religijnej każdego wyznania we Francji. Np. art. 27 nakazuje rejestrację kościołów co 5 lat w celu udowodnienia, że nadal są kościołami, a wg. art. 44 prefektury będą mogły natychmiast zamykać kościoły, które ich zdaniem namawiają do nienawiści i przemocy.
„We Francji mieliśmy tradycję, że obywatele, którzy zrzeszają się w określonym celu, są przyjmowani z zaufaniem, a dzisiaj obywatele, którzy zrzeszają się, zwłaszcza w celach wyznaniowych, muszą udowodnić, że będą przestrzegać prawa, tak jakby nie wynikało to z samej istoty bycia obywatelem” – podsumował sytuację abp Éric de Moulins-Beaufort.
Arcybiskup Éric de Moulins-Beaufort skomentował również przegłosowane niedawno prawo o bioetyce: „w tej ustawie przekraczane są (…) kolejne bariery w imię potrzeby badań, wolności badań. W rezultacie człowiek staje się coraz bardziej materiałem, na którym można interweniować dla rzekomego dobra wszystkich, ale ze szkodą dla dobra tych, którzy zostaną przekształceni w obiekty laboratoryjne”. Ostateczne zatwierdzenie ustawy zaproponowanej przez partię prezydenta Macrona nastąpiło po długiej, gorącej debacie w kraju, w której biskupi wielokrotnie wyrażali swoje obawy dotyczące jej etycznych implikacji. W ciągu ostatniego roku Kościół i inni przeciwnicy reformy zwrócili uwagę na szereg krytycznych punktów, począwszy od rozszerzenia dostępu do PMA (reprodukcja wspomagana medycznie) na wszystkie kobiety, niezależnie od ich orientacji seksualnej czy stanu cywilnego. Do tej pory PMA było przeznaczone dla małżeństw heteroseksualnych z problemami z płodnością. Inne sporne kwestie dotyczą hodowli i przechowywania tkanki rozrodczej i zarodków.
Tanzin v. Tanvir – sprawa została wniesiona przez grupę muzułmańskich mężczyzn, według których zostali oni umieszczeni na liście zakazu lotów FBI po tym, jak odmówili pomocy agentom rządowym w śledzeniu działalności swoich wspólnot religijnych. Mężczyźni otrzymali prawo do domagania się finansowego odszkodowania.
Uzuegbunam v. Preczewski – sprawę założono, kiedy Uzuegbunam był jeszcze studentem Georgia Gwinnett College. Złożył on pozew przeciwko szkolnej polityce wolności słowa po tym, jak dwukrotnie zabroniono mu wypowiadania się i rozpowszechniania literatury o swojej ewangelicznej wierze chrześcijańskiej. Sąd Najwyższy orzekł, że tego rodzaju sprawy mogą być kontynuowane, nawet, gdy w grę wchodzi symboliczne odszkodowanie.
Tandon v. Newsom – W kwietniu 1990 roku Sąd Najwyższy uznał, że klauzula wolności wyznania zawarta w Pierwszej Poprawce nie chroni wyznań przed neutralnym, powszechnie obowiązującym prawem. W kwietniu 2021 roku Sąd Najwyższy uściślił jednak, że aby prawo uznane zostało za „neutralne”, musi być jasne; zaostrzył też wymogi co do uznania konkretnego prawa za „powszechne”.
Fulton v. City of Philadelphia – w roku 2018 dwie matki zastępcze: Sharonell Fulton i Toni Simms-Busch wraz z ośrodkiem Catholic Social Services oskarżyły władze Filadelfii o to, że nie współpracują z tymi organizacjami, które z przyczyn religijnych odmawiają adopcji parom homoseksualnym. W czerwcu 2021 Sąd Najwyższy orzekł na korzyść katolickiego ośrodka.
Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization – Sąd Najwyższy przyznał rewizję sprawie, stawiając pod znakiem zapytania konstytucyjność prawa stanu Mississippi, które (z nielicznymi wyjątkami) zakazuje aborcji po 15 tygodniu ciąży. W roku 2022 Sąd wyda ważne orzeczenie dotyczące kwestii aborcji.
Carson v. Makin: niektóre prywatne szkoły religijne nie kwalifikują się do otrzymania środków ze względu na obawy państwa dotyczące wykorzystania publicznych pieniędzy do finansowania działalności religijnej.
Federalne Biuro Śledcze v. Fazaga: pozew wniesiony przez grupę muzułmańskich mężczyzn, według których zostali oni zaatakowani przez FBI po tym, jak odmówili pomocy w szpiegowaniu własnej społeczności wyznaniowej.
Dignity Health v. Minton: Evan Minton złożył pozew po tym, jak szpital, powołując się na kwestie religijne, odmówił mu histerotomii.
Diecezja Albany v. Lacewell: Sąd Najwyższy nie podjął jeszcze decyzji o podjęciu sprawy, która dotyczy finansowania aborcji z ubezpieczenia zdrowotnego w stanie Nowy Jork.
Apache Stronghold v. Stany Zjednoczone: Oak Flat, miejscu świętemu dla Apaczów z Zachodu, grozi przekształcenie w kopalnię miedzi.