Laboratorium Wolności Religijnej podejmuje aktywność związaną z monitorowaniem oraz reagowaniem na wszelkiego rodzaju przejawy dyskryminacji na tle przynależności wyznaniowej. W tym celu corocznie przygotowywany jest raport przedstawiający przypadki naruszenia prawa do wolności religijnej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Jego opracowanie w oparciu o analizę zebranych danych, wraz z ukazaniem tendencji i zmian w stosunku do roku poprzedniego oraz w odniesieniu do skali zjawiska w wybranych krajach europejskich odbywa się pod koniec każdego roku kalendarzowego.
Prezentacja raportu ma miejsce w pierwszym kwartale roku następnego w czasie okolicznościowej konferencji prasowej poświęconej temu zagadnieniu. Pierwszy raz nasze Laboratorium przedstawiło raport za rok 2019 podczas konferencji prasowej, która miała miejsce w Warszawie w przeddzień Międzynarodowego Dnia Upamiętnienia Ofiar Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie (21.08.2020).
Raporty przygotowywane przez Laboratorium Wolności Religijnej mają na celu:
Raport ukazuje 107 przypadków naruszeń prawa do wolności religijnej w Polsce mających miejsce w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 roku, które zostały podane do wiadomości publicznej za pośrednictwem mediów oraz zgłoszone do Ośrodka Informacyjno-Konsultacyjnego Laboratorium Wolności Religijnej.
Podobnie jak latach 2019-2022 najliczniejszą grupę naruszeń prawa do wolności religii w roku 2023, obejmującą 62,62% kazusów skatalogowanych w raporcie, stanowiły akty niszczenia i znieważania miejsc kultu: katedr, sanktuariów, kościołów, cmentarzy i przydrożnych kapliczek. Różnorodność form prześladowań w kategorii tej obejmowała: profanacje (umieszczenie obraźliwych i wulgarnych napisów lub symboli satanistycznych), częściowe zniszczenie mienia, podpalenia, włamania oraz kradzieże dokonywane w miejscach sakralnych.
Drugą ważną tendencją, zarysowującą się w Polsce od roku 2020, jest systematyczny wzrost świadomości osób wierzących na temat przysługujących im form ochrony, co odzwierciedla się w znacznym wzroście naruszeń zgłaszanych właściwym organom ścigania (na Policję lub Prokuraturę). Zdarzenia, w których wierzący odwoływali się do interwencji aparatów bezpieczeństwa państwowego w roku 2023, stanowiły 87,85% wszystkich ujętych w raporcie kazusów. 1,87% aktów naruszeń nie zgłoszono właściwym organom ścigania. W odniesieniu do 10,28% wszystkich kazusów w środkach publicznego przekazu nie podano informacji o stanie postępowania.
kliknij, aby pobrać plik
Naruszenia podzielono na sześć kategorii:
Naruszenia wolności religijnej w Polsce w 2023 roku:
Czwarta edycja raportu ukazuje 130 przypadków naruszeń prawa do wolności religijnej w Polsce mających miejsce w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku, które zostały podane do wiadomości publicznej za pośrednictwem mediów oraz zgłoszone do Ośrodka Informacyjno-Konsultacyjnego Laboratorium Wolności Religijnej.
87,69% odnotowanych naruszeń prawa do wolności religii w Polsce w 2022 roku dotyczyło zdarzeń przeciwko wyznaniu katolickiemu (114 przypadków). Ofiarami ataków z powodu swej wiary były także osoby/wspólnoty przynależne do wyznania prawosławnego (1 przypadek), ewangelicko-augsburskiego (2 przypadki) oraz wyznawcy judaizmu (2 przypadki) i hinduizmu (1 przypadek). 10 naruszeń zostało przyporządkowanych jako akty znieważające wartości wspólne dla wszystkich chrześcijan (profanacje krzyża lub akty wandalizmu dokonane na terenach nekropolii).
kliknij, aby pobrać plik
Naruszenia podzielono na siedem kategorii:
Naruszenia wolności religijnej w Polsce w 2022 roku:
Prezentowany raport ukazuje 158 przypadków naruszeń prawa do wolności religijnej w Polsce w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku podanych do wiadomości publicznej za pośrednictwem mediów oraz zgłoszonych do Ośrodka Informacyjno-Konsultacyjnego Laboratorium Wolności Religijnej. Przypadki te stanowią przejaw wrogości wobec religii, choć nie odzwierciedlają realnej skali naruszeń względem wolności wyznania i sumienia w Polsce, ponieważ raport nie obejmuje zdarzeń, które nie zostały opisane w mediach (m.in. mających miejsce w przestrzeni publicznej względem indywidualnych osób w ich miejscach pracy czy środowiskach życia codziennego bądź aktów niezgłaszanych na Policję lub Prokuraturę).
Ogólna liczba naruszeń dokonanych w roku 2021 zmniejszyła się w porównaniu do roku 2020 (odnotowano wówczas 311 przypadków), znacznie jednak przewyższa liczbę aktów motywowanych antyreligijnie z roku 2019 (łącznie 72 przypadki).
Mając na uwadze szczególne wydarzenia roku 2020, a więc eskalację naruszeń w postaci niszczenia miejsc kultu oraz nawoływania do nienawiści względem duchowieństwa katolickiego, dokonanych na terenie Polski po wydaniu orzeczenia TK w sprawie aborcji eugenicznej (w dniach 22-31 października 2020 r. w czasie trwania tzw. Ogólnopolskiego Strajku Kobiet odnotowano 141 ataków skierowanych przeciwko Kościołowi Rzymskokatolickiemu), należy stwierdzić, że, wyjąwszy wskazany powyżej okres wzmożonych reakcji antyreligijnych, średnia miesięczna skala zjawiska dyskryminacji osób wierzących w okresie od 1 stycznia 2020 do 31 grudnia 2021 r. utrzymuje się na podobnym poziomie.
kliknij, aby pobrać plik
Naruszenia podzielono na siedem kategorii:
Naruszenia wolności religijnej w Polsce w 2021 roku:
Prezentowany raport ukazuje 311 przypadków naruszeń prawa do wolności religijnej w Polsce w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku podanych do wiadomości publicznej za pośrednictwem mediów oraz zgłoszonych do Ośrodka Informacyjno-Konsultacyjnego Laboratorium Wolności Religijnej.
Opublikowany raport stanowi aktualizację "Raportu przedstawiającego przypadki naruszenia prawa do wolności religijnej w Polsce w 2020 r." udostępnionego w marcu 2021 r. Prezentowany dokument zawiera poszerzoną liczbę zdarzeń o 31 aktów naruszeń zgłoszonych do Laboratorium Wolności Religijnej po dacie publikacji wcześniejszej wersji raportu, zawierającej 280 przypadków naruszeń prawa do wolności religijnej w Polsce, oraz zaktualizowane dane statystyczne.
kliknij, aby pobrać plik
Naruszenia podzielono na siedem kategorii:
Naruszenia wolności religijnej w Polsce w 2020 roku:
kliknij, aby pobrać plik
Naruszenia podzielono na sześć kategorii:
Naruszenia wolności religijnej w Polsce w 2019 roku: