SZKOŁA LETNIA
„WOLNOŚĆ kocham i rozumiem: wolność religijna w dialogu z wolnością słowa”.
kiedy?
21-25 sierpnia 2022
gdzie?
Toruń
dla kogo?
studenci, doktoranci i młodzi naukowcy
Szkoła letnia
W dniach 21-25 sierpnia br. w Centrum Dialogu (pl. Frelichowskiego 1) w Toruniu odbyła się Szkoła Letnia „WOLNOŚĆ kocham i rozumiem: wolność religijna w dialogu z wolnością słowa”, zorganizowana przez Laboratorium Wolności Religijnej.
Pierwszy dzień Szkoły rozpoczął się wykładami prof. Agnieszki Nogal z Uniwersytetu Warszawskiego („Filozoficzne podstawy wolności religijnej w demokracjach”) oraz prof. Grzegorza Maronia z Uniwersytetu Rzeszowskiego („Wolność religijna funkcjonariusza publicznego w służbie i poza służbą). Pierwszy z wykładów wprowadził słuchaczy w tematykę uzasadniania idei praw człowieka, natomiast drugi starał się prowadzić refleksję, wzbogaconą bogatym materiałem poglądowym, nad granicami uzewnętrzniania swoich przekonań religijnych przez funkcjonariuszy publicznych. Po wykładach nastąpiła ciekawa dyskusja, dotycząca m.in. problemu, a nawet zasadności translacji idei religijnych na język filozoficzny.
W poniedziałek popołudniu rozpoczęły się spotkania warsztatowe, które były kontynuowane w następnych dniach. Każdy z uczestników mógł wybrać, czy chce dołączyć do warsztatów medialnych, prowadzonych przez p. Teresę Kudybę („Próba wolności”), czy prawnych, prowadzonych przez prof. Grzegorza Maronia („Zasadność karania obrazy uczuć religijnych: praca nad opinią prawną”).
Drugi dzień, oprócz popołudniowej kontynuacji warsztatów, wypełniały kolejne wykłady – słuchacze mieli możliwość wysłuchać wystąpienia mec. Jerzego Kwaśniewskiego, prezesa Instytutu Ordo Iuris („O chrześcijańskim dziedzictwie w polskim prawie”) a następnie prelekcji prof. Viary Maldjievy z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu („Przemoc werbalna w kształtowaniu stereotypu religijnego”). Mecenas Kwaśniewski, ukazując szerszą panoramę wydarzeń (procesy mające miejsce w Stanach Zjednoczonych), wskazał na niewystarczalność pojęcia wolności, którego skrajna interpretacja może paradoksalnie prowadzić do zniewolenia, a także na potrzebę oparcia refleksji prawnej na pojęciu dobra wspólnego. Profesor Maldjieva wskazała zaś, na bardzo szeroką gamę przykładów, kiedy strategie manipulacji są stosowane w mediach, a dotyczą ludzi wierzących.
W czwartek uczestnicy mieli okazję wysłuchać wykładu prof. Simona Yarzy z Uniwersytetu Nawarry a także publicysty, red. Grzegorza Strzemeckiego. Profesor Yarza omówił kwestię wolności religijnej w nauczaniu Kościoła od czasów Piusa IX do Soboru Watykańskiego II, natomiast red. Strzemecki omawiał problem wartości oraz pseudowartości kształtujących aktualne debaty społeczne.
Ostatni dzień rozpoczął się od wykładu prof. Joanny Taczkowskiej-Olszewskiej z Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej („Wolność religijna i wolność słowa: prawa absolutne czy warunkowe?”), w którym w kompleksowy sposób przybliżyła słuchaczom zagadnienia wolności religijnej od strony prawnej. Po wykładzie miała miejsce podsumowująca dyskusja między ekspertami (prof. Viara Maldjieva, prof. Joanna Taczkowska-Olszewska, ks. prof. Piotr Roszak). Szkoła zakończyła się przedstawieniem wyników prac uczestników podczas warsztatów – grupa medialna zaprezentowała krótki film, natomiast grupa prawna opinię dotyczącą art. 196 KK.
Galeria zdjęć
Materiały
Prelegenci
VIARA MALDIJEWA
Profesor doktor habilitowana nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, członek Komisji Języka Religijnego przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Ukończyła studia slawistyczne na Uniwersytecie Sofijskim, obroniła doktorat z językoznawstwa słowiańskiego na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie jest profesorem na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej slawistyczne badania konfrontatywne obejmują słowotwórstwo, frazeologię i leksykografię. Ważnym obszarem jej zainteresowań badawczych jest również język duchowości.
AGNIESZKA NOGAL
Profesor doktor habilitowana nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, członek Komisji Języka Religijnego przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Ukończyła studia slawistyczne na Uniwersytecie Sofijskim, obroniła doktorat z językoznawstwa słowiańskiego na Uniwersytecie Warszawskim. Obecnie jest profesorem na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej slawistyczne badania konfrontatywne obejmują słowotwórstwo, frazeologię i leksykografię. Ważnym obszarem jej zainteresowań badawczych jest również język duchowości.
Adwokat, doktor habilitowana nauk społecznych w zakresie nauki o polityce. Profesor w Kujawsko-Pomorskiej Szkole Wyższej w Bydgoszczy, gdzie pełni także funkcję Prorektora ds. Nauki. Kierownik Sekcji Prawa i Procesu Cywilnego w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości. Ekspert w zakresie prawa prasowego i mediów, autorka opinii prawnych przygotowanych na zlecenie organów regulacyjnych (Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji) oraz jednostek i instytutów badawczych oraz innych organów (Kancelaria Sejmu), a także stowarzyszeń (Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej, Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy) i organów konsultacyjnych (Centrum Monitoringu Wolności Prasy). Autorka publikacji naukowych z zakresu prawa mediów, ochrony informacji, świadczenia usług drogą elektroniczną, ochrony danych osobowych.
TERESA KUDYBA
Reportażystka, dokumentalistka, publicystka, właścicielka firmy Produkcja Telewizyjna i Filmowa tressFILM. W latach 2010−2011 prezes zarządu Radia Opole. Specjalizuje się w realizacji filmów i programów edukacyjnych. Jest dziennikarką od 1989 roku, a przedsiębiorcą od roku 1994. Pracowała jako niezależna autorka i producentka dla mediów polskich i zagranicznych: TVP, ARD-Studio Warschau, Deutsche Welle-tv w Berlinie i Brukseli, SPIEGEL-TV w Hamburgu. Od czterech lat współpracuje z anteną TV TRWAM, współtworząc magazyn „Prosto o gospodarce”. Otrzymała Złoty Krzyż Zasługi za promocję polskiej gospodarki.
JERZY KWAŚNIEWSKI
Prezes zarządu i współzałożyciel Instytutu Ordo Iuris, przewodniczący rady fundacji. Twórca Centrum Interwencji Procesowej Instytutu. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, stypendysta na Uniwersytecie Kopenhaskim. Posiada wieloletnie doświadczenie w postępowaniach cywilnych i karnych z zakresu ochrony praw i wolności obywatelskich, praw rodziny oraz praw dziecka. Reprezentował obywateli i organizacje społeczeństwa obywatelskiego przed sądami i trybunałami krajowymi oraz międzynarodowymi, uczestniczył w konsultacjach na zaproszenie organów międzynarodowych takich jak Komisja Wenecka czy Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE. Członek International Association of Genocide Scholars (od 2017), International Bar Association (m.in. Komisji Litygacji, Komisji Arbitrażowej, Komisji Zbrodni Wojennych) oraz IBA Human Rights Institute.
GRZEGORZ STRZEMECKI
Działacz społeczny i publicysta. Ukończył chemię na Uniwersytecie Warszawskim. Wiceprezes Stowarzyszenia Rodzin Wielodzietnych Warszawy i Mazowsza. Działa w obronie dzieci, rodziców i rodziny oraz ich praw − zaangażowany m.in. w działania Koalicji na Rzecz Edukacji, Nauki i Wychowania czy w prace Zespołu ds. promocji uczestnictwa rodzin w życiu publicznym i przeciwdziałania ich dyskryminacji przy KPRM. Publikował m.in. na łamach kwartalnika i portalu „Fronda”, „Gazety Polskiej Codziennie”, tygodnika „Gazeta Polska”, „Nowego Państwa” czy „W sieci”. Autor książki Gender − ideologia państwowa Rzeczypospolitej. Prowadzi szkolenia, wykłady oraz warsztaty poświęcone tematyce aksjologicznej, prawnej, polityce i edukacji antydyskryminacyjnej, edukacji seksualnej i rewolucji seksualnej.
FERNANDO SIMÓN YARZA
Profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie Nawarry (Hiszpania). Ukończył studia w 2005 roku otrzymując Nagrodę Akademicką za najlepsze oceny. W czerwcu 2010 roku obronił z wyróżnieniem pracę doktorską z zakresu praw człowieka i ochrony środowiska. Badania zostały nagrodzone prestiżową „Tomás y Valiente Prize 2011”, przyznawaną co dwa lata przez Centrum Studiów Politycznych i Konstytucyjnych oraz Trybunał Konstytucyjny Hiszpanii za najlepszą pracę na temat prawa konstytucyjnego. W 2008 roku był profesorem wizytującym na Westfälische Wilhelms-Universität Münster (Niemcy). W 2012 roku był profesorem wizytującym na Uniwersytecie Bostońskim. W roku akademickim 2014-2015 był wykładowcą wizytującym w James Madison Program in American Ideals and Institutions na Uniwersytecie Princeton. Prowadził wykłady i uczestniczył w konferencjach na kilku hiszpańskich i zagranicznych uniwersytetach i ośrodkach akademickich. Jest autorem licznych publikacji z zakresu prawa konstytucyjnego i filozofii prawa, w tym zagadnień związanych z wolnością religijną i wolnością słowa. Przełożył też na język hiszpański kilka dzieł niemieckiego filozofa Roberta Spaemanna. Jest członkiem Stowarzyszenia Konstytucjonalistów Hiszpanii i Towarzystwa Jamesa Madisona (Uniwersytet Princeton).
GRZEGORZ MAROŃ
Doktor habilitowany nauk prawnych. Profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego w Zakładzie Nauk Historyczno i Teoretyczno Prawnych Instytutu Nauk Prawnych. Zastępca Dyrektora Instytutu Nauk Prawnych UR. Autor i współautor 7 monografii oraz ponad 130 artykułów naukowych z zakresu teorii i filozofii prawa, prawa wyznaniowego, prawa karnego, prawa konstytucyjnego oraz prawa amerykańskiego (m.in. Prawne aspekty ustanawiania świętych i błogosławionych patronami jednostek samorządu terytorialnego, Rzeszów 2021; Integralność religijna sędziego oraz argumentacja religijna w amerykańskim procesie orzeczniczym, Rzeszów 2018; Osoba świętego Jana Pawła II w polskim porządku prawnym, Warszawa 2016; Zasady prawa. Pojmowanie i typologie a rola w wykładni prawa i orzecznictwie konstytucyjnym, Poznań 2011; Święci patroni prawników, Rzeszów 2011). Należy także do Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, Stowarzyszenia Badań nad Funkcjami i Źródłami Prawa FONTES oraz Polskiego Towarzystwa Prawa Wyznaniowego.
