Sfinansowano ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości
www.funduszsprawiedliwosci.gov.pl
W „Akademii Wolności” prezentujemy cykl wypowiedzi eksperckich poświęconych tematyce wolności religijnej, ochrony wolności sumienia i religii oraz zapobiegania przestępczości na tle wyznaniowym. Publikujemy głosy ekspertów z różnych dziedzin, m.in. prawa, teologii, filozofii, socjologii. Stanowią one ważny komentarz do bieżących wydarzeń, opatrują zjawisko przemocy oraz dyskryminacji na tle wyznaniowym szerszym, interdyscyplinarnym kontekstem i dostarczają merytorycznych podstaw dla dyskusji społecznej. Zapraszamy do oglądania!
Akademia Wolności - Wolność religijna jako prawo człowieka i fundament zachodniej cywilizacji
Zapraszamy do obejrzenia nowego odcinka Akademii Wolności z udziałem prof. Fernanda Simóna Yarzy z Uniwerystetu Navarry w Pampelunie. W swoich rozważaniach pochyla się on nad przemianami, jakim podlega status wolności religijnej we współczesnym zachodnim społeczeństwie, ze szczególnym uwzględnieniem Hiszpanii. Zwraca uwagę na kryzys tradycyjnych autorytetów moralnych, które wypierane są przez relatywistyczny liberalizm o coraz bardziej autorytarnym charakterze. Przedstawia zagrożenia wynikające z absolutyzacji wolności słowa i dyktatu poprawności politycznej. Dzieli się również swymi spostrzeżeniami dotyczącymi potencjału młodego pokolenia.
Akademia Wolności - Wolność religii, a wolność słowa. Dylematy ochrony kolidujących wartości
W nowym odcinku Akademii Wolności prof. Joanna Taczkowska-Olszewska przedstawia dylematy towarzyszące prawnej ochronie podstawowych wartości: wolności słowa i wolności religii w przypadku, gdy dochodzi między nimi do konfliktu. Omawia hierarchię tych praw, prawne mechanizmy ich ochrony oraz orzecznictwo polskie i międzynarodowe. Wskazuje na przesłanki dla ograniczenia wolności słowa i analizuje współczesne próby poszukiwania jasnych granic między tym, co dozwolone, a tym, co karalne – m.in. w obszarze znieważenia i bluźnierstwa.
Akademia Wolności - Klauzula sumienia jako gwarant wolności sumienia
W nowym odcinku Akademii Wolności dr hab. Błażej Kmieciak, prof. Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, omawia zagadnienia związane z klauzulą sumienia jako mechanizmem gwarantującym wolność religijną. Wychodząc od roli sumienia w egzystencji jednostki, przechodzi do analizy funkcji i skuteczności działania klauzuli sumienia w polskim systemie prawnym. Przedstawia trudności związane z koniecznością pogodzenia wolności religijnej personelu medycznego z dostępem pacjentów do świadczeń gwarantowanych. Rozważa również, czy istnieje niebezpieczeństwo nadużywania klauzuli sumienia i czy można obiektywnie określić jej granice.
Akademia Wolności - Wspieranie i ochrona wolności religijnej w Europie. Przykład Norwegii
W nowym odcinku z serii „Akademia Wolności” Ed Brown, reprezentujący norweski Stefanus Alliance International przedstawia, czym zajmuje się organizacja Stefanus Alliance International. W związku z tym, że Norwegia jest liderem w promowaniu praw szczególnie wrażliwych grup, ale jest także aktywna w promowaniu wolności religii lub przekonań (ForB) dla wszystkich, a zwłaszcza dla słabszych mniejszości religijnych i wyznaniowych, przybliża motywy tych działań w Norwegii. Rozważa również o sytuacji w Europie w kwestii wolności religii lub przekonań. Pochyla się nad tematyką zagrożeń praw mniejszości, ale jednocześnie omawia trendy, które również zagrażają podstawowemu prawu większości wyznaniowych w niektórych krajach europejskich. Wyjaśnia, jaka jest sytuacja w Norwegii w tej sprawie przytaczając konkretne przykłady. Ed Brown skupia się też na tym, aby przybliżyć, jaki jest najskuteczniejszy sposób promowania wolności religii lub przekonań.
Akademia Wolności - Wolność religijna we włoskim prawie - stan prawny i współczesne wyzwania
W nowym odcinku Akademii Wolności rozważania Cristiany Cianitto, reprezentującej Uniwersytet Mediolański we Włoszech, poświęcone są kwestii problematyki i wyzwań, jakie napotykają obecnie mniejszości religijne we Włoszech. Autorka podaje przykłady najnowszego orzecznictwa oraz odniesienia do Kościoła anglikańskiego.
Rozważa także, czy włoskie prawo wystarczająco chroni wolność wyznania i sumienia mniejszości wyznaniowych. Tłumaczy, co mówi aktualne włoskie orzecznictwo na temat relacji między wolnością religijną a ochroną zdrowia w odniesieniu do Świadków Jehowy. Wyjaśnia ponadto, co powinni wziąć pod uwagę prawodawcy zmieniając istniejące gwarancje prawa do wolności religijnej w prawie
krajowym.
Porusza kwestię pandemii COVID-19 – jak wpłynęła na wolność religijną we Włoszech w odniesieniu do mniejszości religijnych. Wreszcie mówi o tym, jak powszechne jest we Włoszech przestępstwo „turbatio sacrorum” - „złośliwego przeszkadzania w wykonywaniu aktu religijnego”.
Akademia Wolności - Współczesna sztuka wobec wierzących – zachwyt, wzruszenie albo wstrząs?
Rozważania dr Ewy Dryglas – Komorowskiej w ramach Akademii Wolności LWR skupiają się na kwestii wpływu edukacji estetycznej na kształt wolności religijnej. Wyjaśnia, że edukacja estetyczna to wychowanie przez sztukę. Podkreśla także, że nie tylko wychowanie ma służyć sztuce, ale też sztuka ma służyć wychowaniu. Nadzwyczaj fundamentalny temat do dyskusji – zapraszamy do obejrzenia!
Akademia Wolności - Prześladowania religijne na świecie i formy skutecznego im przeciwdziałania
Dr Ewelina Ochab, przedstawicielka Koalicji na rzecz Reagowania na Ludobójstwo w Akademii Wolności LWR mówi o tym, jak powstała Koalicja i czym się dokładnie zajmuje. Opowiada także o tym, w których rejonach świata mamy obecnie do czynienia z najbardziej brutalnymi formami prześladowań religijnych. Wyjaśnia, w jaki sposób Europa może przeciwdziałać ograniczeniom prawa do wolności wyznania i przekonań w krajach tak odległych jak Azja i Afryka, skoro również na tym kontynencie coraz częściej dochodzi do naruszeń wolności religijnej. Przybliża również ideę ustanowionego na dzień 22 sierpnia MDUOAP. Mówi, co ma ten dzień promować - pamięć o ofiarach, tolerancję religijną, dialog międzyreligijny oraz tłumaczy, jakie są inne cele tego szczególnego dnia. Z własnego doświadczenia opowiada, czy obecnie coraz częściej mówi się o wolności od religii czy o wolności do religii na forum różnych organizacji i stowarzyszeń.
Akademia Wolności - Wolność religii w porządku społecznym i prawnym. Przykład Stanów Zjednoczonych
W nowym odcinku Akademii Wolności pt. "Wolność religii w porządku społecznym i prawnym. Przykład Stanów Zjednoczonych" David Trimble, wiceprezes ds. porządku publicznego Instytutu Wolności Religijnej w Waszyngtonie podkreśla, że rolą tej organizacji jest krzewienie wolności religijnej dla każdego, na całym świecie, niezależnie od tradycji wiary. Przybliża ideę waszyngtońskiego Instytutu Wolności Religijnej i swoją rolę w tej instytucji. Odpowiada na pytanie, dlaczego wolność religijna jest tak ważna dla każdego społeczeństwa. Tłumaczy także, dlaczego Założyciele Ameryki uznali wolność religijną za niezbywalne prawo człowieka. Rozważa, czy istnieją obecnie realne zagrożenia dla wolności religijnej w Ameryce oraz na świecie. Dzieli się swoją opinią o tym, co współcześnie stanowi najpoważniejsze zagrożenie dla wolności religijnej Wreszcie podsumowuje, jakie kroki należy podjąć, aby chronić i rozwijać wolność religijną dla wszystkich.
Akademia Wolności - Wolność religijna w misji i działalności ONZ
dr hab. Michał Balcerzak, prof. UMK w Toruniu, reprezentujący Katedrę Bezpieczeństwa Narodowego, w nowym odcinku Akademii Wolności przedstawia problematykę ochrony przed dyskryminacją wyznaniową w systemie Organizacji Narodów Zjednoczonych. Rozważa, czy działania ONZ skupiają się wyłącznie na krajach, w których mamy do czynienia z otwartymi prześladowaniami religijnymi, zwraca również uwagę na uprzedzenia i mikroagresje, z którymi mamy do czynienia w wielu państwach demokratycznych. Wyjaśnia, jak ONZ monitoruje aktualny stan wolności religijnej na świecie. Podkreśla rolę Komitetu Praw Człowieka w odniesieniu do naruszeń wolności religijnej. Tłumaczy także, za co odpowiedzialny jest specjalny sprawozdawca do spraw wolności religii i wyznania z ramienia ONZ.
Akademia Wolności - odcinek 6
dr Michał Ożóg, wykładowca Katedry Historii Prawa Polskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, w najnowszym odcinku Akademii Wolności rozważa tematykę granic wolności religijnej w polskim systemie opieki zdrowotnej. Podkreśla, że epidemia koronawirusa wpływa na naszą codzienność, a także na realizację konstytucyjnych praw wolności człowieka i obywatela. Wyjaśnia również problematykę gwarancji i realizacji wolności religii pacjenta podczas pandemii przedstawiając najważniejsze gwarancje prawne wolności religijnej pacjenta w prawie polskim. Zasadniczo, według Konstytucji RP wolność religijna należy się każdemu obywatelowi. Zaznacza, że prawo do opieki duszpasterskiej w prawie polskim zostało zagwarantowane na wielu poziomach. Znaczna część aktów prawnych reguluje przedmiotowe zagadnienia, jednakże technka prawodawcza przyjęta przez polskiego legislatora budzi zasadnicze wątpliwości. Reasumując, powinno dojść do uregulowania podstawowego statusu pacjenta, wymiaru indywidualnego wolności religijnej, a regulacja prawa do opieki duszpasterskiej powinna w każdym przypadku uwzględniać standard konstytucyjny.
Akademia Wolności - odcinek 5
Ks. prof. Franciszek Longchamps de Berier, Katedra Prawa Rzymskiego UJ
Historyczny rozwój idei wolności religijnej od czasów starożytnych po współczesność
Idea ochrony wolności religijnej rozwijała się bardzo powoli przez kolejne dwa tysiąclecia od epoki starożytności. W kolejnym odcinku Akademii Wolności zatytułowanym „Historyczny rozwój idei wolności religijnej od czasów starożytnych po współczesność” poruszamy tematykę sprzed kilku epok – czy w Cesarstwie Rzymskim istniała ochrona wolności religijnej i czym się charakteryzowała?
Ks. prof. Franciszek Longchamps de Berier z Katedry Prawa Rzymskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego wyjaśnia, jakie specyficzne uwarunkowania decydowały o sposobach jej urzeczywistniania. Skupia się również nad tym, jaki wpływ na rozwój idei wolności religijnej miało pojawienie się chrześcijaństwa. Ponadto podejmuje refleksję, czy Cesarstwo Rzymskie odróżniało świecką sferę działalności państwa od sfery religijnej. Wracając do współczesności mówi także o tym, jak powinniśmy oddzielać te dwie sfery działania, skoro obywatel i osoba wierząca to ten sam podmiot – zarówno przymierza religijnego, jak i politycznego. Podkreśla również szczególne znaczenie dla ochrony prawa do wolności religijnej XVIII-wiecznych deklaracji rewolucji francuskiej i amerykańskiej, które stanowią model współczesnych gwarancji prawa do wolności religijnej, oferując przy tym dwie różne wizje rozdziału Kościoła od państwa.
Akademia Wolności - odcinek 4
W odniesieniu do trwających od wielu miesięcy wzmożonych ataków na miejsca kultu religijnego, ich dewastacji oraz jawnych profanacji, najnowszy odcinek Akademii Wolności poświęcamy problematyce wandalizmu zabytków sakralnych. Dr Maciej Duda z Katedry Kryminologii i Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurski w Olsztynie omawia aspekty prawne i kryminologiczne tego zjawiska. Zapraszamy do obejrzenia i podzielenia się swoimi spostrzeżeniami w dyskusji na Facebooku oraz Twitterze Laboratorium Wolności Religijnej.
Akademia Wolności - odcinek 3
Dr Sasa Horvat
Tendencje anty-religijne w Polsce i w Europie. Raport sytuacji w ostatnich latach i prognozy na przyszłość.
Natężenie agresji społecznej, intensyfikacja prześladowań ze względu na wyznanie, częstsze profanacje miejsc kultu religijnego i całkowity brak tolerancji potęguje na całym świecie. Jawna dyskryminacja na tle religii jest już zjawiskiem powszechnym. Wyniki badań prowadzonych w tym zakresie udowadniają, ze jest to trend wzrostowy – więc jak go zahamować przy jednoczesnej pomocy ofiarom? Dr Sasa Horvat z Uniwersystetu w Zagrzebiu w najnowszym odcinku Akademii Wolności pt. „Tendencje anty-religijne w Polsce i w Europie. Raport sytuacji w ostatnich latach i prognozy na przyszłość” prognozuje możliwe przewidywane zmiany na tle #WolnoscReligi, #WolnoscWyznania i #WolnoscSumienia
w perspektywie najbliższych miesięcy.
Akademia Wolności - odcinek 2
Prof. dr hab. Tadeusz Jasudowicz
Wolność religijna jako prawo człowieka i wartość społeczna
W kolejnym odcinku „Akademii Wolności” prof. dr hab. Tadeusz Jasudowicz, specjalista w zakresie praw człowieka i prawa międzynarodowego, rozważa znaczenie takich pojęć jak wolność słowa, wolność sumienia i wolność religii. Podejmuje refleksję nad znaczeniem wolności religijnej jako fundamentalnego prawa człowieka i dobra społecznego. Wyjaśnia, jaką rolę odgrywa religia w życiu zbiorowości oraz dlaczego prawo to jest niederogowalne. Przedstawia także historyczny proces jego formułowania, przywołując kluczowe dla tego procesu akty prawne.
Akademia Wolności - odcinek 1
Pierwszy odcinek cyklu Akademia Wolności stanowi wprowadzenie w tematykę wolności religijnej. Materiał został nagrany i wyemitowany na kilka dni przed obchodami Międzynarodowego Dnia Upamiętniającego Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie (22 sierpnia) i w dużej mierze nawiązuje do idei tego święta. Nasz ekspert, ks. dr hab. Piotr Roszak, wyjaśnia w nim, czym jest chrystianofobia, dlaczego możemy mówić o rosnącej niechęci wobec osób wierzących oraz jaką wartość wiara i wolność religijna stanowią w życiu społecznym. Dr Piotr Chrzczonowicz - karnista, radca prawny, wykładowca na Wydziale Prawa i Administracji UMK - omawia prawne aspekty ochrony wolności sumienia i religii w Polsce. Przedstawicielki zespołu Laboratorium Wolności Religijnej, Kinga Boroch i Monika Pałka, opowiadają o celach i założeniach projektu, naszej działalności w mediach oraz tegorocznych obchodach MDUOAP
